"Motherhood means family, happiness, love and contentment.
Motherhood is lucky and a gift that not all of us get.
It brings out the best and worst in you.
Some days are hard and some days are easy,
but ultimately the joy of raising small humans is so powerful."
These words say it all... Wat we beleven sinds de geboorte van Nelson. Persoonlijk en als gezin. Ik denk na over wat motherhood voor mij betekent. In deze blog een openhartig verhaal over de bevalling, de kraamweken, en het 'navigeren' van moederschap in een ander land dan mijn geboorteland. Met dit keer de foto's in zwart wit.
En belangrijk; mocht je onze LULU doneer(kerst-)actie gesteund hebben afgelopen december, lees dan even door tot onder aan deze blog!
December 2022: vol verwachting

Tijdens mijn laatste controle bij de arts vraag ik aan de verpleegkundige wat ik moet voorbereiden in mijn kraamtas. Natuurlijk heb ik wel een idee, maar misschien ben ik nog wat vergeten. Ze geeft aan dat ik genoeg kanga's (traditionele doeken) mee moet brengen voor mijzelf en voor de baby. Ook moet ik coconut oil mee brengen, omdat ze dit gebruiken om de baby mee schoon te vegen direct na de geboorte. Genoeg warme kleding en zeker geen geel gekleurde kleding 'want daar krijgt de baby geelzucht van'. De laatste weken vallen me zwaar. Ik heb s'nachts last van restless legs and arms waardoor ik heel weinig slaap. Ik loop rondjes in huis, luister naar podcasts, teken mandala's. Mijn hoofd is ontzettend moe, maar mijn lichaam werkt niet mee. Overdag probeer ik slaap in te halen tussen alle bedrijvigheid van LULU met de voorbereidingen voor de diploma-uitreiking en afrondingen van het jaar (rapportages) en donor aanvragen voor het nieuwe jaar. Ook komt eindelijk de container aan uit Nederland vol met gereedschap! Met de vrachtwagen wordt het naar Mwanza gebracht. Ik neem het dag bij dag. In de kerstvakantie maken we het gezellig en brengen we veel tijd door thuis. Elke dag vragen we ons af of je vandaag zal komen. Het Tanzaniaanse eten smaakt me totaal niet en ik verlang meer dan ooit naar de Hollandse pot.
6 januari 2023 : welkom op de wereld

Op 6 januari rond 5h in de ochtend breken opeens mijn vliezen en verlies ik vruchtwater. Yes, je komt er aan! Ik voel me helemaal ready. Ik vertel Jacob naar school te gaan en vraag of hij s'middags bij zijn vriendje kan spelen. Ik beloof hem direct te bellen zodra z'n broertje er is. Vol verwachting gaat hij naar school. Tegen 9h heb ik nog geen weeën. De arts vraagt of we alvast naar de kliniek kunnen komen. Ik heb gekozen voor een kleine kliniek boven het grote regionale ziekenhuis, dit omdat in de kliniek een klein team werkzaam is en we zo de tijd hadden een vertrouwensband op te bouwen (wanneer we elkaar zien tijdens de controles). De gynaecoloog die hier werkzaam is heeft een goede reputatie en is heel kundig en vriendelijk. Mocht het echt nood zijn kunnen we altijd nog met de ambulance naar het grote ziekenhuis rijden (waar ze beter equipped zijn voor noodgevallen).Hier in Tanzania word je niet aan een verloskundige(praktijk) gekoppeld, maar ga je gewoon naar het ziekenhuis zodra te tijd daar is en word je geholpen door de dienstdoende arts of verloskundige. Het doen van echo’s is ook niet gebruikelijk. Als je dit kan veroorloven doe je een scan tijdens je zwangerschap, anders niet. Gender bepaling gebeurt over het algemeen ook niet. Vrouwen weten ongeveer in welke maand ze hun baby verwachten maar hebben vaak niet een uitgerekende datum (al zegt dat uiteindelijk ook allemaal niet zo veel gezien maar 5% vd vrouwen op die dag bevallen..!).

De kliniek is 15 minuutjes rijden van ons huis en bij aankomst vraag ik of ik de privé kamer kan gebruiken maar die is helaas al bezet. Ik word naar een kleine ruimte gebracht waar nog een ander bed staat met een scheidingswand. Er ligt nog een andere mama die afgelopen nacht bevallen is van een dochtertje. Het is die dag ontzettend heet en de zon staat pal op mijn raam. Ik vraag Lau om thuis een ventilator op te halen. Ik heb ook hoofdkussens van thuis meegenomen, gezien ze die hier niet gebruiken. Dichtbij is een badkamer met WC en douche. Voor Tanzaniaanse begrippen mag ik niet klagen gezien de gemiddelde vrouw hier in slechtere omstandigheden bevallen. Ik begin wat kleine weeën te krijgen maar het zet niet door. De uren kruipen voorbij. De gynaecoloog wil om 14h s'middags oxytocine geven om de weeën op te wekken, maar ik vraag nog even te wachten. Rond 16h s'middags starten we toch maar met de oxytocine infuus. De vrouw toucheren doen ze niet of pas als ze zien dat je krachtige weeën heb (in ieder geval in deze kliniek, op een andere plek hanteren ze wellicht een ander protocol). Ik vraag de verpleegkundige de drip zachtjes aan te doen zodat mijn lichaam er langzaam aan kan 'wennen'. Na een uurtje komen de weeën op gang. In de tussentijd meten ze de hartslag van de baby en die is goed.

Lau is al die tijd bij me maar ik zie aan hem dat hij het moeilijk heeft mij zo te zien. In de Tanzaniaanse cultuur is het niet gebruikelijk dat de man bij de bevalling is, en Lau is ook niet zo'n held met bloed en zo dus dat kan ik hem beter maar niet aandoen. Ik heb een aantal vriendinnen stand-by staan die hebben aangeven het goed te vinden bij mijn bevalling te zijn. Ik app mijn Nederlandse vriendin Rian met de vraag of zij al terug is van haar bezoek uit Nederland. En toeval of niet; ze zit net in het vliegtuig van Dar naar Mwanza..! Samen met haar Tanzaniaanse vriend Nelson. Direct bij aankomst op het vliegveld rijden ze door naar het ziekenhuis om bij mij te kunnen zijn. Hoe bijzonder! Rian is werkzaam als tropenarts in Sengerema en kent de Tanzaniaanse taal en cultuur door en door. Ze komen rond 20h30 aan en rond die tijd heb ik al sterke weeën. Ik voel dat mijn lichaam het overneemt en vraag of de oxytocine drip uit kan, maar dat mag niet van de verpleegkundige. Uiteindelijk doen we het zelf uit. Ik kan niet liggen en voel me het meest comfortabel voor over gebogen, maar helaas kan het bed niet omhoog en heb ik niets om me aan vast te houden. Ik kan klagen of me berusten in de situatie en creatief zijn. Ik besluit het laatste en ga op handen en knieën op het bed te zitten en puf zo elke wee weg. Ik voel me goed en heb vertrouwen in mezelf dat ik het (ook dit keer) kan en het goed zal gaan. Ik voel dat ik wil pushen. We vragen of de gynaecoloog kan komen. Uiteindelijk mag ik naar de beval kamer waar ik lopend (!) naar toe moet. Er past geen bed door die smalle gang. Het kraambed is verre van comfortabel. Een harde ondergrond met zeil bovenop. Het bed staat hoog en via een opstapje klim ik erop. Ze zeggen dat ik moet liggen wat zo pijnlijk is. Ik voel me ineens helemaal uitgeput en heb het zo heet. Uiteindelijk lukt het me en heb ik ook direct hevige push weeën. Na vier keer pushen ben je daar, onze lieve Nelson! Ze willen hem na de 1e controle schoonvegen (met de cocosolie) en kleding aan doen maar ik wil hem zo graag eerst vasthouden. Lau wordt er bij geroepen en owww wat zijn we blij! Na de gebruikelijke controles gaan we terug naar de kamer. Het is ondertussen al bijna 23h. Rian en haar vriend Nelson (toevallig dezelfde naam) waren de hele tijd bij ons gebleven en we zijn ze daar zo dankbaar voor! Ook grote dank aan mijn gynaecoloog en zijn team, ze hebben me heel goed door de laatste fase begeleid. We teksten meteen onze familie en vrienden in Nederland. Heerlijk eten is gebracht door onze schoonmaakster Grace; gebakken bananen met kip.

Voor de zorg ben je hier afhankelijk van familie en vrienden. Voor het brengen van eten, drinken, kleding en soms ook hulp bij het douchen. Het ziekenhuis personeel verleent over het algemeen alleen medische zorg en voor veel diensten en medicatie moet je vaak eerst betalen en dan pas krijg je de zorg. Helaas zorgt dit soms voor tragische situaties waarin een familie niet in staat is de zorg te betalen of het al te laat is. Een klein percentage van de bevolking heeft een zorgverzekering. We blijven de nacht ter observatie, maar ik voel me helemaal prima en Nelson ligt heerlijk te slapen. Lau kruipt naast me in het bed. We doen geen oog dicht en blijven maar naar ons wondertje kijken! In de ochtend komt Jacob naar het ziekenhuis en houd hij voor het eerst zijn broertje vast. Zo blij! We krijgen een laatste controle (bij mij alleen bloeddruk en bij Nelson alleen temperatuur. Ik denk ‘is dat alles..?’) en mogen daarna naar huis.
De kraamweken: in harmonie met jou

Na de bevalling (of al in de laatste maand van de zwangerschap) gaan vrouwen vaak eerst naar hun (schoon-)familie toe om daar een aantal weken te blijven voordat ze terug gaan naar huis naar hun man en kinderen. Dit om eerst aan te sterken en niet direct te vervallen in huishoudelijke taken. Mocht je niet de opvang van familie hebben, dan ga je dus wel direct naar huis en hoop je maar dat je een behulpzame man hebt of iemand anders in huis die kan helpen. Kraamhulp zoals we dat in Nederland kennen bestaat hier niet. Kennis wordt van moeder (of tante of oma) op dochter overgebracht. Heel mooi vind ik dat. Ik heb tijdens de kraamtijd zoveel hulp gehad van Lau, Grace, en ook van Jacob, dat ik gemakkelijk die periode door kwam. Ik moet zeggen dat Google search ook wel mijn vriend is geweest haha, als ik even iets wilde opzoeken over het reilen en zeilen rondom borstvoeding geven bijvoorbeeld. Ik ben blij dat ik borstvoeding kan geven. Vrouwen waarbij het niet lukt zijn genoodzaakt baby melkpoeder te kopen (wat ontzettend duur is en velen zich niet kunnen veroorloven) of de baby krijgt koeienmelk of al aangelengde pap.

Alles verloopt heel natuurlijk en Nelson lijkt duidelijk aan te geven waar hij behoefte aan heeft. We hebben alle rust en eerlijk gezegd vind ik het heerlijk rustig zo zonder 'officiële' kraamhulp in huis; geen verplichte controles van gewicht bijvoorbeeld. Zolang hij tevreden is, drinkt, poept en plast, maak ik me geen zorgen! Grace adviseert me om een kanga doek strak om mijn buik heen te binden en m’n buik te deppen met warm water. Dat doen ze hier om weer een platte buik te krijgen, maar ik houd het liever toch maar bij de bekkenbodem oefeningen haha! Elke ochtend maakt ze 'uji' voor me klaar, een pap gemaakt van een mix van gemalen granen, aardappel, bonen, mais, pompoen pitten en chia zaden. Ook doet ze er wat zwarte peper doorheen want 'dat brengt de melk productie goed op gang'.

Op de 10e dag word ik ziek. Elke nacht heel erg zweten, koorts pieken, en geen eetlust. Ik probeer het even aan te zien, maar het gaat niet over. Ondertussen al ruim een week ziek en dat is niet echt gunstig voor de borstvoeding en mijn eigen gestel. Ik ga terug naar de kliniek waar ze de standaard testen willen doen voor blaasontsteking, malaria, typhoid, etc. Ik begrijp het niet. Ik leg de dokter uit dat ik nog maar 10 dagen geleden ben bevallen en denk eerder dat ik een infectie heb rond m’n baarmoeder gebied. Ik bel mijn gynaecoloog en hij schrijft me antibiotica voor. Ik ben geen voorstander van antibiotica nemen (hier in Tanzania gaan ze als snoepjes over de toonbank), maar heb de puf niet om verder onderzoek te doen. Op hoop van zegen neem ik de dosis en voel ik me langzaamaan beter worden.

Heel bijzonder om onze lieve Nelson bij ons te hebben. Je bent zo lief, rustig, ontspannen, en je lacht zoveel! Kon ik je maar alvast aan onze familie in Nederland laten zien. Gelukkig hebben we foto's en filmpjes die we kunnen opsturen, maar voelen en ruiken gaat niet... Op momenten dat de kraamtranen komen voel ik me alleen en 'opgesloten' in huis. Gelukkig krijg ik regelmatig bezoek en is het fijn om even met iemand anders te kunnen kletsen. Een groepje vriendinnen komen een hele tas vol brengen met allemaal lekker eten en baby spulletjes. Ik voel me zo gesteund! Nadat Nelson's navelstompje eraf is gevallen mag hij eindelijk voor de 1e keer naar buiten. De zon staat zo hoog dus we wachten tot dat de avond valt en het wat afkoelt. Ik draag je in de draagdoek. Een wandelwagen heeft hier weinig zin met al die zandwegen. Wanneer je 6 weken bent gaan we voor het eerst naar de baby kliniek waar je je eerste vaccinaties krijgt en ze je wegen - je weegt al 6kg! We moeten wel lang wachten. Er is een lange rij van moeders met babies. Hier werken ze over het algemeen niet op afspraak maar sluit je je gewoon aan achter in de rij. Je krijgt honger, dus ik geef je de borst. Gelukkig 'mag' je hier overal borstvoeding geven, niemand vindt dat raar of ongepast, dat is wel heel fijn! Ik heb wel wat meer bekijks als enige blanke mama, maar na een glimlach of een praatje kijken ze wel weer de andere kant uit.
Februari, maart, en april: speciaal bezoek, terug aan het werk, en een bijzondere reis

Vandaag krijgen we bijzonder bezoek. Lau gaat zijn moeder ophalen die in de village woont hier zo'n 40 minuten rijden vandaan en dan nog een half uurtje te voet verder. Zijn moeder is lange tijd niet meer in de stad geweest en dat vindt ze best wel spannend! Ik verwacht haar alleen, maar bij aankomst stappen ook twee broers van Lau uit en een neefje en nichtje. Ik denk bij mijzelf; even omschakelen Suus, het is maar voor 1 dagje..! En ja hoor, jullie kunnen ook allemaal blijven slapen..! We koken veel eten en hebben een gezellige middag en avond samen. S'avonds valt de stroom uit, maar de verhalen gaan verder bij kaarslicht. Ik praat met moeder over in welke omstandigheden zij haar 11 kinderen heeft gebaard; vaak was ze alleen! Gebeurde het onderweg naar huis of wanneer ze op het land aan het werk was... 'het ging elke keer helemaal goed' zegt ze met een big smile! Onvoorstelbaar hoe krachtig deze vrouwen zijn. De volgende ochtend brengen we ze weer naar huis.

Na zoveel weken thuis te zijn heb ik behoefte om er op uit te gaan, even weg uit Mwanza. Helaas is dat niet zo gemakkelijk, want al lange tijd hebben we geen auto (de Toyota is 'dood') en ook geen budget. Middels hulp van de SMA uit Nederland lukt het een nieuwe auto te kopen en vriendin Julia, moeder van Robin (Jacob's vriendje), nodigt ons uit om een weekendje naar hun lodge te komen. Uiteindelijk krijgen we het hele weekend van hun kado! Echt zo lief. Het heeft ons goed gedaan. De lodge is zo'n 2,5 uur rijden en het voelt al zo goed om de stad uit te rijden. We komen aan in een oase van rust met prachtige bomen, planten, en heel veel vogels. de lodge ligt pal aan het meer. Jacob vermaakt zich prima samen met zijn vriend Robin.

Het is tijd om de werkzaamheden binnen LULU weer meer op te pakken. Ik ben nooit helemaal gestopt tijdens mijn verlof, maar heb wel meer taken aan de meiden over gelaten en dat is goed gegaan. Ze hebben me gemist en ik ben blij ze weer te zien! Ik breng Nelson met me mee naar alle afspraken en bezoeken. Hij vindt het allemaal prima en in de auto zitten heerlijk. Er is altijd wel iemand in de buurt die hem even wil dragen. Dat is zo fijn van hier wonen; mensen delen de zorg voor kinderen. Als ik naar de winkel ga, de markt, of ergens wat ga drinken of eten, er is altijd wel iemand die aanbiedt om even te helpen met Nelson of het dragen van boodschappen tassen. Je baby verschonen is hier wel een uitdaging, want er zijn bijna geen toilet gebouwen laat staan een verschoontafel. De vrouwen verschonen de baby gewoon liggend op schoot. Oefening baart kunst! Soms ook een vriendelijke opmerking van een mama of oma 'dat ik nog even zijn mutsje op moet doen of de vraag waarom hij geen sokken aan heeft (bij 32 graden..!' Nu Nelson nog klein is draag ik hem in een draagdoek op mijn buik. Hiermee krijg ik alle bekijks want de mamas dragen hier hun babies voornamelijk alleen op de rug. Op een zondag gaan we ook even bij de SMA langs om Nelson voor te stellen aan een aantal fathers. Ze zijn blij om hem vast te houden en te horen dat alles goed is gegaan.

In de grote school vakantie van Jacob willen we graag naar Nederland toe komen. Daar hebben we zo'n zin in! We krijgen vliegtickets van de SMA. Voor Lau moeten we een paspoort en visum aanvragen en voor Nelson en Jacob een nieuw paspoort. De Nederlandse ambassade zit in Dar es Salaam. We moeten in persoon alles aanvragen, maar omdat vliegtickets te duur zijn besluiten we met de auto te gaan. Een lange reis van 1126 km op tweebaanswegen (snelwegen zoals we die in Nederland kennen bestaan hier niet). Het is een prachtige, maar lange reis. Lau rijdt het meest omdat ik met Nelson achterin zit. We besluiten te overnachten in Singida en in Morogoro. We rijden door verschillende landschappen en kleine dorpjes. Soms komen we kilometers niks tegen. Tanzania is 24x zo groot als Nederland en heeft een populatie van ruim 64 miljoen mensen. Het laatste stuk regent het heel erg hard en we komen een aantal ongelukken tegen. Sommige mensen rijden zo gevaarlijk hard! Bij aankomst in Dar belanden we in de file en komen we uiteindelijk veilig aan bij het huis van mijn vriendin Esther (mama Nuru) die op Kigamboni woont dicht bij het strand. Zo fijn dat we paar dagen bij hun mogen logeren. Elke ochtend vertrekken we vroeg naar de stad met het openbaar vervoer om optijd bij onze afspraken te kunnen zijn. Zoveel papierwerk hebben we moeten voorbereiden en voor het legaliseren van Nelson's geboortecertificaat moeten we langs het ministerie van Buitenlandse Zaken waar we wel zes uur op het document moeten wachten. We rennen vanuit daar naar de ambassade en mogen gelukkig nog net naar binnen (ook al zijn we te laat voor onze afspraak). Voor Lau z'n visumaanvraag moeten we op een ander kantoor zijn. Al met al is het gelukt en is Lau z'n visumaanvraag goedgekeurd! Netherlands - here we come!
Ik kan nog over zoveel meer schrijven, maar dan wordt dit verhaal wel erg lang! Wie weet zien we elkaar van de zomer, of bellen/mailen we? Ter afsluiting nog een leuke foto van ons samen. Nelson is bijna 5 maanden en Jacob wordt in juli alweer 11 jaar! Ik ben blij en dankbaar moeder te mogen zijn van deze twee mooie jongens. Enerzijds zit ik in de baby fase en anderzijds in de pre-puberfase; dat brengt wel eens de nodige uitdagingen met zich mee! Hoe meer levenservaring ik krijg, hoe meer wisdom ik ervaar. Moederschap is een hobbelige weg met vallen en opstaan, helemaal omdat we met twee culturen te maken hebben. We proberen daar de beste combi van te maken en beseffen ons dat wanneer er zorg en liefde is we heel ver komen!

Zonnige groetjes uit Mwanza!
LULU doneer(kerst-)actie 2022
In totaal heeft de actie een heel mooi bedrag van 4745,- euro binnen gehaald voor het LULU project! Dankjulliewel voor alle donaties!!! Voor degenen die een kerstsetje willen ontvangen, zou je mij willen laten weten welk setje (A of B - klik hier om terug te gaan naar de vorige blog / de actie) en naar welk adres we het kunnen sturen? Wellicht had je dit al aangegeven bij de overschrijving, maar op de 1 of andere manier is het niet zichtbaar op onze afschriften. Je kunt het appen naar +255747996751 (ipv + kun je ook 00 gebruiken) of mailen naar beentjesintanzania@hotmail.com. Sorry hiervoor!
Heb je nog niet de kans gehad een donatie te doen of wil je graag mijn uitzending en het LULU project op een andere manier steunen, kijk daarvoor dan op de pagina Steunen. Je kunt me ook altijd persoonlijk benaderen. Heel veel dank!
Comments